تعیین سطح آلودگی ناشی از فلزات سنگین در آب و رسوبات رودخانه بهمن‌شیر

این تحقیق در سال 1393 باهدف تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب، کبالت و وانادیوم در آب و رسوبات 5 ایستگاه رودخانه بهمن‌شیر در ماه‌های میانی دو فصل تابستان و زمستان انجام شد. این رودخانه منطقه‌ای مصبی بوده که تابع نوسانات جذر و مدی است و به همین دلیل از ارزش شیلاتی و اکولوژیک بالایی برخوردار است، همچنین مهم‌ترین منبع تأمین آب شرب آبادان و خرمشهر می‌باشد. تحقیقات صورت گرفته نشان داده که این اکوسیستم ازنظر میزان فلزات سنگین در معرض خطر است. سنجش فلزات سنگین به روش جذب اتمی و با کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 انجام شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS هفده انجام شد و میانگین تیمارها به کمک آنالیز واریانس یک‌طرفه (ANOVA One-way) با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد بالاترین میانگین میزان کادمیوم، سرب و کبالت در آب در ایستگاه 5 و جیوه و وانادیوم به ترتیب در ایستگاه‌های 1 و 4 در فصل تابستان به دست آمد. بالاترین میزان جیوه، کادمیوم، سرب و کبالت در رسوبات رودخانه در ایستگاه 1 و وانادیوم در ایستگاه 2 در فصل تابستان تعیین شد. مقایسه مقادیر به‌دست‌آمده با استانداردها بیانگر بالاتر بودن این فلزات نسبت به استانداردها بوده همچنین نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که در آب رودخانه همچنین رسوبات میزان جیوه، سرب، کبالت و وانادیوم در فصل تابستان بالاتر از زمستان بود. دلیل افزایش بیشتر این فلزات در تابستان وجود مقدار کم آب نسبت به زمستان به دلیل تبخیر زیاد و کاهش دبی و همچنین افزایش فعالیت بسیاری از واحدهای صنعتی ازجمله پتروشیمی در این فصل می­باشد که باعث افزایش بار آلودگی در رودخانه می‌باشد. ازجمله مواردی که باعث آلودگی در این رودخانه می‌شود را می‌توان به دلایلی همچون انتقال آب از سرشاخه‌های کارون، برگشت زهاب‌های کشاورزی و صنعتی و مصارف شهری را بیان کرد. تخلیه‌های ناگهانی در طول سال از سوی صنایع بالادست و افزایش میزان استفاده از کودهای شیمیایی و مزارع پرورش ماهی غیرمجاز نیز از عوامل آلودگی مقطعی رودخانه کارون می‌باشد که درنهایت وارد رودخانه بهمن‌شیر می‌گردند.